Op mijn stage adres kwam ik terecht in een kleinschalig wonen groep van negen oudere mensen met dementie. Op deze groep werkten vrijwel de hele dag twee verzorgers. Één van de bewoners was Sien. Zij was eigenlijk al jong aan het dementeren, vanaf eind vijftig. We waren inmiddels ruim twintig jaar verder, een unicum. Als u wilt weten waarom, klik dan hier.
Sien was verlamd aan haar onderlijf en kon niet meer zelfstandig draaien. Het was een flinke dame, dus we verzorgden haar altijd met twee verzorgers. Toen ik net kennismaakte met de groep, viel me op dat ze vaak heel lang met haar ogen dicht zat, ook een beetje apart van de andere bewoners.
Ook viel me op dat je moeilijk contact met haar kon maken, zowel in de huiskamer als op het moment dat ze op bed werd verzorgd. Wel stond tijdens de verzorging altijd de muziek aan, haar eigen favoriete muziek. Omdat ik veel muziek kende en gek ben op muziek, neuriede ik vaak mee tijdens haar verzorging. Soms zong ik ook mee.
In de kleinschalig wonen voorziening keken we elke week wel een keer naar André Rieu, die (hij weet het zelf waarschijnlijk niet) voor oudere mensen (zeker met dementie) een zegen is. Zijn muziek is gezellig en herkenbaar. Ik ging vaak naast haar zitten en begon dan ook mee te neuriën. Mijn verbazing was groot toen ze na een paar keer zelf ook mee begon te neuriën. En sommige woorden zong ze ineens ook mee. Wat een openbaring!
Al snel begon ze op bed ook mee te zingen. Niet heel veel, maar wel merkbaar meer dan daarvóór. En mijn vreugde was helemaal groot, toen ik bij binnenkomst in haar kamer een keer keihard “goedemorgen” hoorde. Ik voelde me een beetje als Robin Williams in “Awakenings”. Natuurlijk is dat overdreven maar ik was niet de enige die het opmerkte, ook de andere verzorgers gaven aan dat Sien veel gezelliger was en dat ze ook steeds meer praatte. Op aanraden van een collage uit de zorg keek ik een keer de documentaire “Alive inside”, voor iedereen die met mensen met dementie te maken heeft eigenlijk een must. De documentaire is een eye opener.
Alive Inside gaat over de invloed van muziek op de hersenen van dementerende mensen. In de documentaire zien we een aantal verschillende mensen die al vrij ver zijn in hun dementie. Op vragen krijg je nauwelijks antwoord en een gesprek is vaak ook niet meer mogelijk. De onderzoeker, een maatschappelijk werker uit de VS, zet bij deze mensen vervolgens muziek op uit hun jeugd. En wat er dan gebeurt is baanbrekend. Sommige mensen weten de kleinste details uit hun jeugd weer. Ze worden spraakzaam, gaan uit hun dak op de muziek en worden weer mens. Eigenlijk keren ze weer terug naar de persoon die ze waren vóór de dementie. Voor familie en kennissen is het heel wonderlijk dat ze soms na jaren van zwijgzaamheid voor even hun vader, moeder of partner terugkrijgen. En dát is nu juist precies mijn doel. Om mensen met dementie door samen muziek te luisteren, te maken of door samen te zingen, even in contact te brengen met hun “oude” zelf. Muziek is als geen ander middel in staat om dit voor elkaar te krijgen. Kijk hier wat ik voor uw geliefde familielid kan betekenen.
*Om privacyredenen is de naam Sien verzonnen
